In de eerste plaats wordt verwezen naar de algemeen geldende jurisprudentie aangaande de vergoeding van deskundigenkosten. In aanmerking komen door een derde beroepsmatig verleende kosten van (rechts)bijstand. Voor het beroepsmatig verlenen van rechtsbijstand is van belang dat deze werkzaamheden een vast onderdeel vormen van een duurzame, op het vergaren van een inkomen gerichte taakuitoefening. Hij of zij die als derde beroepsmatig rechtsbijstand verleent dient daarnaast voldoende deskundig te zijn. Voor rechtsbijstand geldt dat hij of zij over enige juridische scholing dient te beschikken. Bij de beoordeling daarvan kunnen onder meer de ingediende processtukken worden betrokken. Zie AbRS 27 mei 2015, ECLI:NL:RVS:2015:1638. Niet is vereist dat iemand een officiële afgeronde opleiding heeft: de relevante kennis kan ook door zelfstudie en praktijkervaring worden opgedaan AbRS 22 april 2015, ECLI:NL:RVS:2015:1295.
In relatie tot planschade in het bijzonder.
Vergoeding van deskundigenkosten. In artikel 6.5. Wro is bepaald dat indien burgemeester en wethouders een tegemoetkoming in schade toekennen, zij daarbij tevens vergoeden de redelijkerwijs gemaakte kosten van rechtsbijstand en andere deskundige bijstand, met dien verstande dat:
I. De fase voorafgaand aan het uitbrengen van het conceptadvies.
Het is vaste jurisprudentie dat de kosten gemaakt voor het inschakelen van juridische en andere deskundige bijstand voorafgaand aan het uitbrengen van het conceptadvies niet voor vergoeding in aanmerking komen. Indien aan de aanvraag bijzondere eisen worden gesteld, dient met afwijking van deze regel rekening te worden gehouden (bijv. het verplicht overleggen van een taxatierapport bij de aanvraag).
II. De fase na het uitbrengen van het conceptadvies tot aan besluit in primo.
Na het uitbrengen van het conceptadvies ontstaat een andere situatie. Ik wijs daarbij in de eerste plaats op het bepaalde in artikel 6.5 Wro, waarbij is bepaald dat indien burgemeester en wethouders een tegemoetkoming als bedoeld in artikel 6.1 toekennen, zij daarbij tevens de redelijkerwijs gemaakte kosten van rechtsbijstand en andere deskundige bijstand vergoeden. A contrario geredeneerd houdt deze bepaling mijns inziens in, dat indien geen tegemoetkoming wordt toegekend, geen kosten op basis van dit artikel behoeven te worden vergoed. In deze fase kan vergoeding op basis van het bepaalde in de Awb geen sprake zijn, want de artikel 7:15 Awb en 8:75 Awb spelen eerst in respectievelijk bezwaar en beroep een rol.
Uit de jurisprudentie van de Afdeling volgt dat gemaakte kosten van deskundige bijstand voor vergoeding in aanmerking komen, indien het inroepen van die deskundige redelijk was en de deskundigenkosten zelf redelijk zijn (dubbele redelijkheidstoets). Niet is vereist dat de inschakeling van deskundigen leidt tot een voor aanvrager meer gunstig resultaat. Zie AbRS 11 juli 2012, ECLI:NL:RVS:2012:BX1032. In de uitspraak AbRS 1 augustus 2012, ECLI:NL:RVS:2012:BX3290 wordt een aanzet gegeven, wanneer in redelijkheid geen aanleiding bestaat om een deskundige in te schakelen.
Indien een niet-juridisch deskundige wordt opgeroepen, kan in het algemeen als maatstaf worden gehanteerd of degene die de bijstand van deze deskundige heeft ingeroepen, gezien de feiten en omstandigheden ten tijde van de inroeping, ervan mocht uitgaan dat de deskundige een relevante bijdrage zou leveren aan een voor de uitkomst van het geschil mogelijk relevante vraag. Voor de deskundigenkosten gemaakt na het uitbrengen van het conceptadvies maar vóór het besluit in primo geldt de dubbele redelijkheidstoets.
III. De fase na het besluit in primo (zwaar, beroep en hoger beroep).
Na het besluit in primo geldt voor bezwaar, beroep en hoger beroep het proceskostenbesluit voor de kosten van juridische deskundige bijstand. De basis voor de vergoeding van kosten van juridische bijstand ligt in de artikelen 7:15 Awb en 8:75 Awb. Voor de kosten van niet-juridische deskundige bijstand blijft de dubbele redelijkheidstoets gelden. Uit de jurisprudentie blijkt, dat er verschillende uurtarieven worden gemaakt met betrekking tot vergoeding van kosten van een deskundige in de beroepsfase .Voor de vergoeding van deze kosten hanteert de Afdeling veelal een forfaitair bedrag van € 75,00 per uur. Zie bijvoorbeeld AbRS 10 december 2014, ECLI:NL:RVS:2014:4490. Maar ook andere tarieven worden gehanteerd.
Naar mijn mening heeft de wetgever een en ander duidelijk geregeld in het Besluit proceskosten bestuursrecht (Besluit), maar zijn de regels kennelijk aan de aandacht ontsnapt.
In artikel 1, aanhef en onder b, van het Besluit is bepaald dat een veroordeling in de kosten als bedoeld in artikel 8:75 onderscheidenlijk een vergoeding van de kosten als bedoeld in artikel 7:15, tweede lid, of 7:28, tweede lid, van de Algemene wet bestuursrecht betrekking kan hebben op onder andere de kosten van een deskundige.
In artikel 2, eerste lid, aanhef en onder b, van het Besluit is bepaald dat de vergoeding van de kosten plaatsvindt overeenkomstig het bepaalde bij en krachtens de Wet tarieven in strafzaken 2003.
Op grond van artikel 3, eerste lid, aanhef en onder a, van de Wet tarieven strafzaken in verbinding met het bepaalde in artikel 6 van het Besluit tarieven in strafzaken, geldt momenteel een uurtarief van € 116,09.
Interessant is ook nog de vraag of de vergoedingen in- of exclusief omzetbelasting zijn. Op grond van artikel 15 van het Besluit tarieven in strafzaken zijn de bedragen exclusief de verschuldigde omzetbelasting. In de praktijk blijkt dat veelal de omzetbelasting niet wordt vergoed.
